Agufié(-de-Chavin)
Rosa chavinii
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Noms en français : Églantier de de Chavin, Rosier de Chavin.
Descripcioun :L'agoufié-de-de Chavin es uno planto proun chanjadisso, mita Rosa canina, mita Rosa montana qu'es un bastard entre li dos meno. La maje part di fueio soun verdalo, mai pas toujour, li pecou di fru mai o mens glandoulous, parié pèr la coulour de la flour etc. Pèr d'ùni, soun de raproucha de Rosa dumalis, pamens l'agoufié-de-de Chavin a ges de péu e li tijo soun bèn verdo.
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Rosa canina X Rosa montana
Liò : Tepiero roucaiouso
- Orle de bos
- Colo
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Rosa chavinii Rapin ex Reut., 1861
Isop
Hyssopus officinalis subsp. officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Mariarmo, Magermo, Maiarmo, Meirarmo.
Noms en français : Hysope, Hysope officinale.
Descripcioun :L'isop es uno pichoto planto lignouso à la baso e redoulento, que trachis en mato dins li relarg secarous de colo e basso mountagno. La subsp. officinalis, la mai courènto, porto de fueio sènso péu e un pau longo. La flour èi d'un poulit blu en generau proun founça. Regarda la subps. canescens que trachis en Crau.
Usanço :Es uno bono erbo de la cousino pèr apoundre de goust, autambèn pèr n'en faire de tisano o d'aigarden. Poudès acampa li fueio pèr n'en bouta dins l'ensalado champanello. Ei peréu uno planto vertuouso contro lou tussi, li proublèmo de digestioun e li fèbre.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hyssopus
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Liò : Colo
- Roucaio
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hyssopus officinalis subsp. officinalis L., 1753